SORU CEVAP REHBERİ- MARKA KAVRAMI ve MARKA HAKKINA TECAVÜZ DAVASI
- tatliyildirimhukuk
- 10 Kas
- 3 dakikada okunur
Marka Nedir ve Ne İşe Yarar?
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK)’na göre marka; bir teşebbüsün mallarını veya hizmetlerini diğerlerinden ayırt etmeye yarayan her türlü işarettir. Kişi isimleri, harfler, sayılar, renkler, sesler veya ürün ambalajlarının şekli bile marka olarak tescil edilebilir. Markanın temel amacı, piyasada ayırt edicilik sağlamaktır. Tescilli marka, sahibine münhasır hak verir; yani başkalarının aynı veya benzer işareti kullanmasını engeller.
Marka Hakkına Tecavüz Ne Demektir?
Marka hakkına tecavüz, marka sahibinin izni olmadan markanın veya benzerinin kullanılmasıdır. Bu durum SMK’nın 29. maddesinde düzenlenmiştir. Kanuna göre, bir markanın sahibinden izinsiz biçimde ticari alanda kullanılması, taklit edilmesi, ithal edilmesi veya satılması marka hakkına tecavüz sayılır.
Hangi Eylemler Marka Hakkına Tecavüz Oluşturur?
Marka hakkına tecavüz sayılan fiiller açıkça kanunda belirtilmiştir:
Tescilli marka ile aynı işaretin aynı mal veya hizmetlerde kullanılması,
Benzer işaretlerin kullanılması sonucu karıştırılma ihtimali doğması,
Tanınmış markaların itibarından haksız yarar sağlanması veya itibarının zedelenmesi,
Markanın taklit edilmesi,
Taklit markalı ürünleri bilerek satmak, dağıtmak veya ithal etmek,
Yetkisiz lisans veya devir işlemleri yapmak.
Bu eylemlerden herhangi biri gerçekleştiğinde marka hakkı ihlal edilmiş olur ve marka sahibi hukuki koruma talep edebilir.
Marka Hakkına Tecavüz Edildiğinde Hangi Davalar Açılabilir?
SMK’nın 149. maddesi, marka hakkı tecavüzüne uğrayan kişinin açabileceği davaları düzenler. Marka sahibi şu taleplerde bulunabilir:
Tecavüzün tespiti,
Fiillerin durdurulması (men davası),
Tecavüzün sonuçlarının ortadan kaldırılması (ref davası),
Maddi ve manevi tazminat,
Tecavüz ürünlerine el konulması veya imhası,
Kararın ilan edilmesi.
Bu davalarda kusur şartı aranmaz; ancak markayı taklit ederek satan kişinin durumu bilmesi veya bilmesi gerekmesi aranır.
Marka Hakkı İhlalinde Tazminat Nasıl Hesaplanır?
Marka hakkına tecavüz, haksız fiil niteliğindedir. Bu nedenle marka sahibinin uğradığı maddi zarar ve yoksun kalınan kazanç tazmin edilir. Zarar hesabında;
Tecavüz olmasaydı elde edilebilecek muhtemel gelir,
Tecavüz edenin kazancı,
Benzer durumlarda ödenmesi gereken lisans bedeli dikkate alınır.
Ayrıca marka sahibinin ticari itibarının zedelenmesi halinde manevi tazminat da talep edilebilir.
Marka Hakkına Tecavüz Davasını Kimler Açabilir?
Bu davayı doğrudan marka sahibi açabilir. Marka hakkı tescil ile kazanılır; tescilli markanın sahibi, izinsiz kullanım nedeniyle davalıya karşı hukuki işlem başlatabilir. Ayrıca ihlale yardım eden veya teşvik eden kişiler de Türk Borçlar Kanunu’nun 61. maddesi uyarınca sorumludur.
Hangi Mahkemeler Görevlidir?
SMK 156. maddeye göre marka hakkına tecavüz davalarında görevli mahkemeler Fikri ve Sınai Haklar Hukuk veya Ceza Mahkemeleridir. Bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Dava; davacının yerleşim yerinde, suçun işlendiği yerde veya tecavüzün etkilerinin görüldüğü yerde açılabilir.
Marka Hakkı İhlalinde Cezai Yaptırımlar Nelerdir?
Marka hakkına tecavüz aynı zamanda bir suçtur. SMK 30. madde uyarınca:
Başkasına ait markayı taklit ederek ürün üreten, satan veya ithal eden kişiler 1–3 yıl hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Markayı yetkisiz biçimde kullanan veya devreden kişiler 2–4 yıl hapis cezası alabilir.
Suç tüzel kişi faaliyeti kapsamında işlenirse güvenlik tedbirleri uygulanır.
Bu suçlar şikayete bağlıdır. Ancak fail, taklit malları nereden aldığını açıklayarak üreticilerin tespitini sağlarsa cezadan kurtulabilir.
Marka Hakkı İhlalleri Günümüzde Nasıl Gerçekleşiyor?
Marka hakkı ihlalleri artık yalnızca fiziksel değil, dijital ortamda da sıkça görülüyor. Sosyal medya hesapları, e-ticaret siteleri veya çevrim içi reklamlar üzerinden yapılan taklit ürün satışları marka hakkına tecavüz teşkil eder. Savcılıklar, şikayet üzerine açık kaynak araştırması yaparak bu ihlalleri tespit etmektedir.
Tatli Yıldırım Hukuk ve Danışmanlık Bürosu marka tecavüz davalarıyla ilgileniyor mu?
Marka hakkı ihlalleri, Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında ciddi hukuki sonuçlar doğuran davalardır. Bu tür davalarda genellikle fikri mülkiyet, marka ve ticaret hukuku alanında deneyimli avukatlar görev alır. Tatlı Yıldırım Hukuk Bürosu da müvekkillerine marka hakkının korunması, marka tecavüzü, haksız rekabet, tescil süreçleri ve lisans sözleşmeleri gibi alanlarda hukuki danışmanlık sunmaktadır. Bu kapsamda, marka ihlali tespitinden dava sürecine kadar olan aşamalarda hukuki destek sağlanabilmektedir.
Yorumlar